Türk Hukukunda Boşanmaya Dair Genel Bilgiler

Bu sayfa da Türkiye ve Hollanda’daki boşanma davasıve prosedürü hakkında temel bilgiler vereceğiz:

Hollanda’da yaşayan Türkiye’de evlenmiş ya da evlilik kaydı Türkiye’de  olan Türk kökenliler Hollanda mahkemeleri nezdinde de boşanma davası açabilirler ve  boşanabilirler. Ancak Hollanda mahkemelerinde verilen mahkeme kararları Türkiye’de geçerli değildir. Hollanda mahkemesinin verdiği kararın Türkiye’de geçerli olabilmesi için 2017 tarihine kadar ” tanıma ve tenfiz davası” açmak gerekiyordu.

Ancak yurt dışında verilmiş boşanma, ayrılık ve evliliğin butlanına dair kararlar, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na 17/04/2017 tarihli 690 sayılı KHK ile eklenen 27/A maddesi ile ilgili yabancı mahkeme kararının, yurt içindeki yetkili nüfus kütüğüne tescil edilmesi imkanı tanınmıştır. Bunun için ilgili kanun maddesinde birtakım şartlar sayılmıştır:

  • Taraflar bunun için birlikte başvurmalıdır. Bunu bizzat yapabilecekleri gibi vekilleri aracılığıyla da yapabilirler.
  • Kararın verildiği devlet kanunlarına göre yetkili adli ve idari makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması gerekmektedir.( Hollanda’daki yetkili kurumun verdiği karar olacak ve karar usulen kesinleşecek.)
  • Verilen kararın Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekmektedir.

Bu şartların gerçekleşmediği gerekçesiyle tescil talep reddedilirse kararın Türkiye’de tanınması için de Türk Mahkemelerinde dava açılmasi gerekir.

Burada yine önemli olan bir hususu belirtmek gerekir: Boşanma kararındaki velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi konular nüfusa doğrudan işlenmemektedir. 5718 sayılı Kanun uyarınca, tarafların Türkiye’de tanıma-tenfiz davası açması gerekmektedir. Bunun için Türk konsolosluğu Noter bölümünden randevu alınarak büromuzdan bir avukata vekâletname verilmesi mümkündür. Başvuru, boşanan taraflarca (veya kanuni temsilcileriyle) şahsen yapılmak zorundadır .

Türkiye’den mal paylaşımı , velayet gibi ek taleplerin olması durumunda boşanma davasının oradan açılması daha faydalı olacaktır.

Bunun İçin taraflardan birinin veya her ikisinin büromuz avukatlarından birine vekaletname vermeleri yeterli olacaktır.Bu vekaletnameyi bağlı bulunduğunuz konsolosluktaki noterden alabilirsiniz.Bu işlem için nüfus cüzdanı, pasaport ve iki adet vesikalık fotoğraf götürmeniz gerekmektedir. Bununla birlikte, vekaletname düzenlenmesi esnasında vekil tayin etmek istediğiniz avukatın adı-soyadı, vergi dairesi ve vergi sicil numarasına ihtiyaç duyulmaktadır.

A. Boşanma sebepleri : (Türk Medeni Kanunu)

I. Zina

Madde 161.- Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir.

Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.

Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

II. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış

Madde 162.- Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.

Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.

Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

III. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme

Madde 163.- Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.

IV. Terk

Madde 164.- Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hakim tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.

Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hakim, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi halinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilan yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.

V. Akıl hastalığı

Madde 165.- Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.

VI. Evlilik birliğinin sarsılması

Madde 166.- Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

                          -HOLLANDA VE TÜRKİYE' DE AVUKATLAR-
           "HOLLANDA VE TÜRK  HUKUKUNDA AVUKATLIK VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ"